Restauratie kruidboek Dodonaeus van de Enkhuizer Librije

Nederland kent nog maar één 17^de eeuwse stadsbibliotheek die bewaard is gebleven op haar oorspronkelijke locatie, en dat is de Librije van Enkhuizen. Het werk Stirpium historiae pemtades van Dodonaeus, gedrukt in 1585 in Antwerpen, is onderdeel van deze historische collectie, en is op verzoek van het bestuur van Stichting Librije Westerkerk Enkhuizen gerestaureerd. Het ging bij dit boek vooral om het vervangen van de band die in 1989 is geplaatst. Het papier van het boekblok is over het algemeen in zeer goede conditie, maar de band kwam tussen schutbladen en boekblok los van het boekblok. Stirpium historiae pemtades behoort tot de topstukken van de collectie van de Librije en wordt vaak getoond bij rondleidingen. Het was om die reden van belang de vorige band te vervangen voor een band die de inhoud beter draagt en beschermt. Ook bestond de wens het boek een band te gegeven die zou aansluiten bij de historische banden van de Librije uit dezelfde periode. Er is een reconstructie gemaakt op grond van de sporen op het boek waaruit af te leiden viel welk type band er omheen gezeten had.

Zo zijn bijvoorbeeld op de oorspronkelijke schutbladen geen verkleuringen te zien die erop zouden kunnen wijzen dat de band bekleed is geweest met leer. De restaurator uit 1989 koos voor perkament, omdat de oorspronkelijke band misschien ook in perkament gebonden was geweest. Deze vermoedens konden niet met zekerheid worden bevestigd, maar leidden wel tot de keuze om perkament te gebruiken bij het maken van een nieuwe band. Kalfsperkament was het meest gebruikelijk in de Lage Landen in die tijd.

Gezien de opliggende bindingen van touw, moet de eerdere band waarschijnlijk een band met vaste rug zijn geweest. Bij de ribbenband die gereconstrueerd is, is de rug bewust los gelaten van het boekblok om zo stijfheid van de rug te voorkomen.

Ook moest de nieuwe band een blindstempel krijgen. Over de originele bestempeling is niets bekend. Er is daarom gekozen om de stempel op het Herbarium van Dodonaeus, een ander werk van dezelfde auteur, na te maken. Dit stempel en vergelijkbare stempels komen op meer banden van de Librije voor.

Op de plaats waar de aanhechtingen van oude sluitlinten gezeten moeten hebben, zijn restjes groene draad gevonden. De band heeft daarom twee paar groene linnen sluitlinten gekregen.

Nadat de oude band geheel van het boekblok gescheiden was, en aan het boekblok de nodige papierreparaties waren gedaan, kon het in de nieuwe band worden bevestigd.