Prachtig 17e eeuws manuscript gerestaureerd

De restauratie van dit prachtige boekje was het laatste in een groot restauratie en conserverings project van meer dan 30000 boeken van de Ets Haim Bibliotheek in Amsterdam. Het gehele conserveringsproject duurde meer dan tien jaar.

De restauratie van dit prachtige boekje was het laatste in een groot restauratie en conserverings project van meer dan 30.000 boeken van de Ets Haim Bibliotheek in Amsterdam. Het gehele conserveringsproject duurde meer dan tien jaar en bestond uit het uitvoeren van een conditie controle, conditie rapporten, het opstellen van het plan en de uitvoering van het plan door Elizabet Nijhoff Asser en een groep van 30 freelance restauratoren.

Ets Haim is de oudste nog functionerende Joodse bibliotheek ter wereld. Zij is in 1616 opgericht en bevindt zich sinds 1675 op de huidige locatie in het prachtige complex van de Portugees-Israëlietische Synagoge te Amsterdam.
De bibliotheek, die uit circa 560 handschriften en 30.000 gedrukte werken bestaat, bezit een grote en rijke collectie op het gebied van het 17de- en 18de-eeuwse jodendom en is hiermee al bijna 400 jaar een wezenlijk onderdeel van het culturele erfgoed van Amsterdam.

In de afgelopen 15 jaar heeft RNA de collectie van de bibliotheek Ets Haim geconserveerd en gerestaureerd. Dit enorme project werd afgesloten met de zeer gecompliceerde restauratie van een prachtig 17e eeuws manuscript. Een klein boekje van Judah Machabeu: de Spaanse vertaling van Hebreeuwse gebeden uit 1650.

Alle tekst op de pagina’s is geschreven binnen een kader van lijnen met ijzergallusinkt. Door inktvraat waren deze lijnen bros geworden en gebroken waardoor pagina’s deels of geheel los kwamen. In het verleden waren de pagina’s gerepareerd met Filmoplast tape. Maar zoals met alle tape’s op den duur gebeurt is de lijmlaag langzaam zacht geworden en verkleurd. Hierdoor kan er gemakkelijk stof langs de randen van het tape blijven plakken of zelfs de tegenoverliggende pagina. Daarnaast was de binding van het boek is slechte toestand en het gehele boekblok moest opnieuw genaaid worden.

De filmoplast tape is per pagina met behulp van oplosmiddelen verwijderd, werk dat meer dan 70 uur in beslag nam. De volgende stap was om alle losgekomen pagina’s weer te repareren. Hiervoor hebben we een zeer dun Japans papier gebruikt (2 grams) dat voorzien is van een laag gelatine lijm. Van dit voor-geprepareerden papier zijn strookjes van 3-5 mm breed gesneden en deze zijn gebruikt om de breuken in de inkt lijnen zo onzichtbaar mogelijk te repareren.

Na reparatie van het boekblok, is het boek opnieuw genaaid en weer gebonden in de originele band. Het resultaat is een boek waarin weer gebladerd kan worden zonder schade.