Manuscript collectie Bibliotheca Rosenthalia

RNA restaureerde in 2018 één van de handschriften uit de collectie van de Bibliotheca Rosenthalia. Het manuscript uit 1712 bevat een werk van medicus en filosoof Yshac Balthasar Orabio de Castro, met David Lopez Quiros als kopiist.

De Bibliotheca Rosenthalia, gevestigd in het gebouw van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam, biedt onderdak aan de grootste collectie boeken op het gebied van het Hebreeuws, en de Joodse geschiedenis en cultuur op het vaste land van Europa. Leeser Rosenthal (1794–1868) legde de basis voor deze bijzondere bibliotheek, die inmiddels is uitgegroeid tot een verzameling van zo’n 120.000 werken, waaronder archieven, foto’s, prenten, oude drukken en handschriften. Eén van deze handschriften, een manuscript uit 1712 van een werk van medicus en filosoof Yshac Balthasar Orabio de Castro, met David Lopez Quiros als kopiist, werd in het atelier binnengebracht ter restauratie.

Volgens een inscriptie op het dekblad achterin is de band van dit werk op 10 april 1949 eerder onder handen genomen. Deze restauratie wordt in de inscriptie beschreven. Ondanks deze ingreep in het verleden was dit manuscript na ruim 65
jaar opnieuw toe aan een restauratie, met als doel het weer veilig te kunnen raadplegen en tonen.

De conditie van het papier was over het algemeen goed. Op de band waren zowel op het oorspronkelijke juchtleer als op de in 1949 gerestaureerde stukken hier en daar slijtplekken en krassen te zien. Op sommige plekken kon het leer weer worden vastgeplakt of slechts geretoucheerd, op andere plekken moest er worden aangestukt met papierpulp en nieuw schaafleer.

Grotere problemen deden zich voor bij de rug van het boekblok: hier was het naaisel los of geheel kapot en faalde de lijm, waardoor op meerdere plekken katernen los waren gekomen. Naast veroudering van de materialen, speelde ook het zwaargelijmde en stugge papier hierbij een rol. Na het loshalen van de leren rug kon de brosse, dikke lijmlaag worden afgedund, en konden de losse katernen opnieuw worden ingenaaid. Deze nieuwe constructie zorgde ervoor dat de spanning tijdens het openslaan van het boek gelijkmatiger over de boekblokrug werd verdeeld. Tevens raadden we aan om het boek enkel te raadplegen en te tonen onder een maximale openingshoek, om zo schade in de toekomst te minimaliseren.

Deze restauratie werd mogelijk gemaakt dankzij een particuliere schenking aan het Rosenthal Fonds. Voor informatie over het fonds kunt u Rachel Boertjens, conservator van de Bibliotheca Rosenthaliana, benaderen.